جی سی ال (GCL) نوعی محصول ژئوسنتتیک موثر در حوزه عایق بندی و کنترل نفوذ آب است که از یک لایه خاک بنتونیت سدیم (که خاصیت تورمی در تماس با آب دارد) و عموما بین دولایه ژئوتکستایل تشکیل شده است.
این ساختار ، مانعی قوی و مقاوم در برابر عبور آب و با قابلیت خود ترمیمی ایجاد و این محصول را به دلیل خواص منحصر به فرد خود به یکی از گزینه های اصلی در پروژه های عمرانی تبدیل میکند.
جی سی ال دارای یک هسته ی مرکزی از جنس بنتونیت سدیمی است که در تماس با آب تا 15 الی 20 برابر حجم اولیه خود متورم شده و موجب مسدود شدن تمامی مسیر های نشت آب می شود.
الیاف ژئوتکستایل در دوطرف هسته بنتونیتی به روش مرسوم سوزن زنی (Needle Punching) و یا دوخت مکانیکی (Stich Bonding) دوخته می شود و به صورت رول های استاندارد با ابعاد مختلف برش داده می شود .
| ویژگی | مقدار (حدود) |
| ضخامت | 5-10 میلیمتر |
| وزن (گرم/مترمربع) | 4000-7000 |
| ضریب نفوذپذیری | cm/s 10^-9 |
| مقاومت کششی | 20-30 کیلونیوتون بر متر |
| خاصیت تورمی بنتونیت | 15-20 برابر حجم اولیه |
آب بندی گودهای ساختمانی : جلوگیری از نفوذ آب و رطوبت به فونداسیون و دیوارهای زیرزمینی در پروژه های بدون فشار هیدرواستاتیک
عایق بندی مخازن آب و استخر ها : جلوگیری از نشت آب در استخر های مصنوعی و طبیعی ، آب شرب و غیر شرب
استفاده در تونل ها و مترو
عایق بندی مخازن دفن زباله (لندفیل ها) : جلوگیری از نفوذ شیرابه به خاک و تسطیح کف و دیواره
عایق بندی سدهای خاکی و بتنی : کنترل نشت آب در هسته سدهای خاکی و یا بتنی
مزایا :
عملکرد بالا در عایق بندی : با توجه به خاصیت تورمی بنتونیت سدی قوی در برابر نفوذ آب ایجاد میکند
سبک و کم حجم : حمل و نقل آسانتر نسبت به مواد عایق سنتی مانند ژئوممبران
نصب ساده و سریع : عدم نیاز به جوشکاری پیچیده و زمان بر
خاصیت خود ترمیمی : در صورت بروز آسیب های جزئی بنتونیت به صورت خودکار ترک ها را پر میکند .
دوام و مقاومت بالا : مقاوم در برابر تغییرات دمایی ، قشار و محیط های شیمیایی
سازگاری با محیط زیست : استفاده از مواد طبیعی و کاهش اثرات زیست محیطی
مقرون به صرفه : هزینه کلی نصب و نگهداری کمتری نسبت به دیگر روش های سنتی دارد.
معایب عایق های بنتونیتی ( GCL ) :
حساسیت به رطوبت در زمان نگهداری و یا حمل : باید قبل از نصب عایق های بنتونیتی ، از تماس با آب و رطوبت محافظت شود.
نیاز به زیرسازی مناسب : جهت جلوگیری از پارگی و تغییر شکل باید سطح عاری از تیزی سنگدانه باشد.
محدودیت در شرایط خاص : در مناطق دارای فشار هیدرواستاتیک بالا عملکرد پائینی دارد و بهتر است بین لایه های آببند بصورت ترکیبی اجرا گردد.
خطرخشک شدگی بنتونیت : در صورت خشک شدگی بنتونیت کارایی خود را از دست می دهد .
آماده سازی سطوح: سطح زیر عایق GCL باید صاف، فشرده و عاری از مواد تیز و سنگ باشد.
پهن کردن رول ها : رول ها باید با دقت پهن و با درنظر گیری همپوشانی 30 سانتیمتری در کنار یکدیگر چیده شود.
درزبندی و اتصال : درزها باید با پودر و یا خمیر بنتونیت پر شود تا علاوه بر اتصال همپوشانی لایه ها با یکدگیر از نفوذ آب جلوگیری نماید.
پوشاندن : بلافاصله پس از نصب GCL باید سطح روی آن با خاک ، بتن یا مواد محافظتی پوشانده شود تا از آسیب و تماس با آب و رطوبت جلوگیری شود. استفاده از یک لایه فیلم پلی اتیلن برروی سطح عایق بنتونیتی قبل از اجرای لایه محافظ (بتن مگر) پیشنهاد میگردد.
جی سی ال باید در محل خشک و تمیز ، با پوشش های ضد آب و در محیط های سرپوشیده نگهداری شود.
جلوگیری از تماس با اشعه خورشید : رول های جی سی ال باید دور از نور مستقیم آفتاب نگهداری شوند.
انبار داری مناسب : رول ها باید بصورت افقی و بر روی پالت های چوبی یا پلاستیکی نگهداری شوند تا از تماس با زمین جلوگیری شود.
حمل رول های GCL باید توسط وسایل نقلیه مسقف و با پوشش ضد آب انجام گیرد.
در زمان حمل وبارگیری باید از آسیب های فیریکی به رول ها پیشگیری شده و در کوتاهترین زمان ممکن پس از انتقال به پروژه ، اجرا و نصب گردد.
