نفوذ آب به زیرزمین یکی از مشکلات شایع در ساختمان‌های مسکونی، تجاری و سازه‌های شهری است که می‌تواند منجر به آسیب‌های ساختاری، رشد قارچ و کپک، تخریب پوشش‌ها، کاهش دوام بتن و افزایش هزینه‌های نگهداری شود. در این مقاله، به‌صورت جامع و کاربردی به بررسی بهترین راهکارهای ترمیم نفوذ آب در زیرزمین‌ها و راه‌حل‌های نوین و مهندسی‌شده برای جلوگیری از تکرار آن می‌پردازیم.
قبل از هرگونه اقدام به عایق‌کاری یا ترمیم، شناسایی دقیق محل و علت نفوذ آب اهمیت حیاتی دارد. ترمیم بدون شناخت منبع نشتی، تنها یک اقدام موقتی خواهد بود و احتمال بازگشت مشکل بسیار بالا خواهد بود.
ترک‌های مویی یا سازه‌ای در دیوارها یا کف
درزهای اجرایی یا انبساطی بدون آب‌بندی مناسب
لوله‌ها یا کانال‌هایی که به درستی درزگیری نشده‌اند (مانند لوله‌های فاضلاب، برق، تهویه)
نفوذ مویرگی آب از کف در اثر نبود لایه عایق
نشت آب سطحی از طریق اتصال ناصحیح دیوار به پنجره یا درگاه‌ها
بازدید چشمی در شرایط بارندگی: مشاهده رطوبت یا نم‌زدگی فعال در دیوارها و کف
استفاده از رطوبت‌سنج دیجیتال: برای اندازه‌گیری درصد دقیق رطوبت در دیوار و بتن
دوربین حرارتی (ترموگرافی): تشخیص نواحی دارای افت دمایی ناشی از رطوبت پنهان
تست رنگی آب (Dye Test): ردیابی مسیر ورود آب با استفاده از رنگ‌های ایمن محلول در آب
تست فشار بر خطوط لوله: برای تشخیص نشت لوله‌های مدفون یا غیردیده‌شونده
قطع آب در صورتی که نشتی از لوله‌ها باشد
پاک‌سازی ناحیه و تخلیه آب جمع‌شده
خشک‌سازی موقتی با کمک فن و رطوبت‌گیر پیش از اجرای آب‌بندی دائمی
کاربرد : ترک‌های فعال یا غیرسازه‌ای
مزیت : قابل اجرا از داخل ساختمان؛ حتی در شرایط مرطوب
نکته : PU برای ترک‌های در حال نشت مناسب است، در حالی که اپوکسی برای ترک‌های خشک کاربرد دارد
پوشش‌هایی مانند ملات دو جزئی سیمانی، ترکیبات نانوکریستالی یا ترکیبات پایه سیلیکاتی که درون بتن نفوذ کرده و منافذ را مسدود می‌کنند.
احداث کانال دور تا دور زیرزمین با لوله سوراخ‌دار و سنگ‌ریزه که به پمپ تخلیه وصل شود
پمپ تخلیه می‌تواند به سیستم فاضلاب یا چاه جذبی متصل شود
نسل جدید: پمپ‌های هوشمند با حسگر نشت و هشدار پیامکی
استفاده از ژئوممبران پلی‌اتیلن، ممبران مایع بیتومینی یا غشای خودترمیم‌شونده
نصب لایه محافظ مانند دیمپل‌شیت و ژئوتکستایل
اجرای زهکش فرانسوی با لوله مشبک در کنار فونداسیون و هدایت آب به چاه یا شبکه باران
به همراه فیلتر ژئوتکستایل برای جلوگیری از گرفتگی
اصلاح شیب زمین اطراف ساختمان به سمت بیرون
نصب آبرو، ناودانی و لوله‌های هدایت‌کننده آب باران به دور از سازه
غشاهای خودترمیم‌شونده
حاوی بنتونیت یا پلیمرهایی که در تماس با آب منبسط شده و نشت را خودبه‌خود می‌بندند .
تزریق ژل‌های آب‌دوست
تزریق به پشت دیوار یا محل عبور لوله‌ها؛ قابلیت اجرا حتی در حضور آب فعال
حسگرهای هوشمند نشت آب
نصب در نقاط حساس زیرزمین و اتصال به سیستم هشدار یا موبایل
مناسب برای ساختمان‌های حساس یا انبارهای مرطوب‌گریز
سیستم زهکشی داخلی نوین
صفحات چندلایه با قابلیت هدایت آب به سمت کانال‌های تخلیه داخلی
رطوبت‌زدایی الکترو-اسمزی
اعمال پالس الکتریکی به دیوارهای قدیمی برای بازگرداندن رطوبت به سمت بیرون
مناسب برای سازه‌های تاریخی که امکان تخریب یا حفاری ندارند
نتیجه‌گیری
مدیریت و ترمیم نفوذ آب به زیرزمین نیازمند ترکیبی از تشخیص مهندسی‌شده، انتخاب متریال مناسب و استفاده از فناوری‌های نوین است. با رعایت اصول اجرایی، استفاده از محصولات استاندارد و بهره‌گیری از روش‌های نوآورانه، می‌توان از آسیب‌های جدی به سازه جلوگیری کرده و آسایش بلندمدت ساکنین را تضمین نمود.
